-
1 natura
nātūra, ae, f. [nascor], birth.I.Lit. (very rare):II.naturā tu illi pater es, consiliis ego,
Ter. Ad. 1, 2, 46; cf.:naturā pater,
id. ib. 5, 7, 4.—Transf. (freq. and class.; syn.: indoles, ingenium).A.The nature, i. e. the natural constitution, property, or quality of a thing:2.quod autem animal est, id motu cietur interiore et suo: nam haec est natura propria animae et vis,
Cic. Rep. 6, 26, 28:ipsumque per se sua vi, sua natura, sua sponte laudabile,
id. Fin. 2, 15, 50:ab ipsa natura loci,
id. Agr. 2, 35, 95:quali esset natura montis, qui cognoscerent misit,
Caes. B. G. 1, 21:loci,
id. ib. 1, 2: tigna secundum naturam fluminis procumberent, according to the nature or natural course of the river, Caes. B. G. 4, 17: insula naturā triquetra, by nature, i. e. in shape, id. ib. 5, 13:naturas apibus quas Juppiter ipse Addidit expediam,
Verg. G. 4, 149.—Of character, nature, natural disposition, inclination, bent, temper, character:B.cognitum per te ipsum, quae tua natura est, dignum tuā amicitiā judicabis,
Cic. Fam. 13, 78, 2:prolixa beneficaque,
id. ib. 3, 8, 8; Liv. 22, 59: mihi benefacere jam ex consuetudine [p. 1190] in naturam vertit, has become natural, Sall. J. 85, 9.—Prov.:consuetudo est secunda natura,
August. adv. Jul. 5, 59 fin.; Macr. S. 7, 9, 7; cf.:voluptatem consuetudine quasi alteram naturam effici,
Cic. Fin. 5, 25, 74:naturam expellas furcā, tamen usque recurret,
Hor. Ep. 1, 10, 24:facere sibi naturam alicujus rei,
to accustom one's self to a thing, Quint. 2, 4, 17:desideria naturae satiare,
Cic. Fin. 2, 8, 25.—The nature, course, or order of things:2.quod rerum natura non patitur,
Cic. Ac. 2, 17, 55:delabi ad aequitatem et ad rerum naturam,
id. Fam. 6, 10, 5:naturae satisfacere,
i. e. to die, Cic. Clu. 10, 29; so,naturae concedere,
Sall. J. 14, 15:—Personified:quis vero opifex praeter naturam, quā nihil potest esse callidius, tantam sollertiam persequi potuisset in sensibus? quae primum oculos membranis tenuissimis vestivit, etc.,
Cic. N. D. 2, 57, 142:frui primis a natura datis,
id. Fin. 2, 11, 34:homines rationem habent a naturā datam,
id. ib. 2, 14, 45:et homini praecipui a naturā nihil datum esse dicemus,
id. ib. 2, 33, 110:quae (membra corporum) ipsa declarant procreandi a naturā habitam esse rationem,
id. ib. 3, 19, 62:omnis natura vult esse conservatrix sui,
id. ib. 4, 7, 16; 5, 15, 41;5, 20, 56: illam partem bene vivendi a natura petebant, eique parendum esse dicebant,
id. Ac. 1, 5, 19.—Nature, i. e. the world, the universe:3.Cleanthes totius naturae menti atque animo hoc nomen (dei) tribuit,
Cic. N. D. 1, 14, 37.—Nature, i. e. consistency with nature, possibility:C.in rerum naturā fuisse,
Cic. Rab. Perd. 8, 24:hoc quoque in rerum naturam cadit,
is a possible case, Quint. 2, 17, 32:judicatum est enim, rerum naturam non recipere, ut, etc.,
that it is not in accordance with nature, not possible, Val. Max. 8, 1, abs. 13:—An element, thing, substance:D.Aristoteles quin tam quandam naturam censet esse, e qua sit mens,
Cic. Tusc. 1, 10, 22: de naturis autem sic sentiebat;primum uti quattuor initiis rerum illis quintam hanc naturam... non adhiberet, etc.,
id. Ac. 1, 11, 39:natura tenuis aëris,
Lucr. 2, 232.—The natural parts, organs of generation:cujus (Mercurii) obscenius excitata natura traditur,
Cic. N. D. 3, 22, 55:quaedam matrona visa est in quiete obsignatam habere naturam,
id. Div. 2, 70, 145; cf. Varr. R. R. 3, 12, 4; 2, 7, 8. -
2 callidus
callidus, a, um, Adi. m. Compar. u. Superl. (calleo), durch Erfahrung u. Übung gewitzigt, praktisch, welt-, lebensklug, gescheit, praktisch geübt od. erfahren, kundig, mit feinem = richtigem Blick begabt od. handelnd, im üblen Sinne = verschmitzt, gerieben, raffiniert, verschlagen, schlau, alle Vorteile fein od. schlau berechnend (vgl. Cic. de nat. deor. 3, 25), Ggstz. imperitus (Cic. Rosc. com. 21), a) v. Pers.u. persönl. Eigenschaften usw., α) absol., agitator (equi), Cic.: artifex, Cic.: auceps, Ov.: fur, Mart.: homo callidus ac veterator, homo versutus et callidus od. callidus et versutus, Cic.: homo c. et ad fraudem acutus, Nep.: gens non astuta nec c., Tac.: imperator c., Nep.: iudex c., Hor.: Musa c., sinnreiche, Lucr.: legum scriptor peritus et c., Cic.: c. servulus, Apul.: naturā nihil est callidius, Cic.: imperator callidissimus, Nep.: vir omnium callidissimus, Nep. – insbes. in bezug auf Kunst, mit feinem Kennerblick, als feiner Kenner, Hor. sat. 2, 3, 23 u. 2, 7, 101. Hor. ep. 1, 10, 26. – β) m. ad u. Akk., ad suom quaestum, Plaut. asin. 186: ad fraudem, Cic. Clu. 183: ad eri fraudationem c. ingenium gerunt, Plaut. asin. 257. – od. m. in u. Akk., femina callida semper in fraudes, Amm. 22, 16, 11. – γ) m. Dat. (= ad m. Akk.), callidi offensionibus accendendis, Tac. ann. 2, 57: mutandis mercibus callidi, Apul. flor. 6. p. 6, 12 Kr. – δ) m. in u. Abl., quidam in disputando mire callidi, Quint. 12, 2, 14: homo in dicendo vehemens et callidus, Cic. Clu. 140. – ε) m. Genet., einer Sache kundig, mit etw. vertraut, in etw. bewandert, ein genauer Kenner, locorum, Amm. 15, 10, 5: penetralium (des Innern der Stadt), Amm. 20, 7, 9: temporum, Tac. ann. 4, 33: corrumpendorum hominum, Porphyr. Hor. ep. 1, 18, 31: callidior rei militaris, Tac. hist. 2, 31 extr. (2, 32 in.): callidissimus rusticarum rerum od. rerum naturae, Col. 2, 2, 1 u. 7, 3, 12. – ζ) m. de (in betreff) u. Abl., neque de futuro satis callidus satisque prudens, Ps. Sall. de rep. 2, 1, 1. – η) m. Abl. (von, durch), homines callidi usu, Cic. Scaur. 24: acutus homo et naturā usuque callidus, Cic. de or. 1, 223: non ego naturā, nec sum tam callidus usu, Ov. her. 19 (20), 25: iuncturā callidus acri, Pers. 5, 14. – θ) m. folg. Infin., Hor. carm. 1, 10, 7 u. 3, 11, 4. Pers. 1, 118. – b) v. Lebl., klug, schlau, fein od. sinnreich od. schlau ausgedacht, schlau berechnet, amor, Ter.: nocendi artificium, Cl. Mamert.: astus, Amm. u. Apul.: audacia, Cic.: consilium, Cic.: doli, Plaut.: versutum et c. factum Solonis, Cic.: c. facundia, Sall. fr.: nimis callida iuris interpretatio, Cic.: alcis inventum c., Nep.: callidum versutumque ius, Cic.: c. liberalitas, Nep.: malitia inimici, Liv.: oratio melior et callidior, Ter.: callidissimum artificium, höchst sinnreiche Kunst, Cic.: callidissima fraus, Apul.
-
3 callidus
callidus, a, um, Adi. m. Compar. u. Superl. (calleo), durch Erfahrung u. Übung gewitzigt, praktisch, welt-, lebensklug, gescheit, praktisch geübt od. erfahren, kundig, mit feinem = richtigem Blick begabt od. handelnd, im üblen Sinne = verschmitzt, gerieben, raffiniert, verschlagen, schlau, alle Vorteile fein od. schlau berechnend (vgl. Cic. de nat. deor. 3, 25), Ggstz. imperitus (Cic. Rosc. com. 21), a) v. Pers.u. persönl. Eigenschaften usw., α) absol., agitator (equi), Cic.: artifex, Cic.: auceps, Ov.: fur, Mart.: homo callidus ac veterator, homo versutus et callidus od. callidus et versutus, Cic.: homo c. et ad fraudem acutus, Nep.: gens non astuta nec c., Tac.: imperator c., Nep.: iudex c., Hor.: Musa c., sinnreiche, Lucr.: legum scriptor peritus et c., Cic.: c. servulus, Apul.: naturā nihil est callidius, Cic.: imperator callidissimus, Nep.: vir omnium callidissimus, Nep. – insbes. in bezug auf Kunst, mit feinem Kennerblick, als feiner Kenner, Hor. sat. 2, 3, 23 u. 2, 7, 101. Hor. ep. 1, 10, 26. – β) m. ad u. Akk., ad suom quaestum, Plaut. asin. 186: ad fraudem, Cic. Clu. 183: ad eri fraudationem c. ingenium gerunt, Plaut. asin. 257. – od. m. in u. Akk., femina callida semper in fraudes, Amm. 22, 16, 11. – γ) m. Dat. (= ad m. Akk.), callidi offensionibus accendendis, Tac. ann. 2, 57: mutandis mercibus callidi, Apul. flor. 6. p. 6, 12————Kr. – δ) m. in u. Abl., quidam in disputando mire callidi, Quint. 12, 2, 14: homo in dicendo vehemens et callidus, Cic. Clu. 140. – ε) m. Genet., einer Sache kundig, mit etw. vertraut, in etw. bewandert, ein genauer Kenner, locorum, Amm. 15, 10, 5: penetralium (des Innern der Stadt), Amm. 20, 7, 9: temporum, Tac. ann. 4, 33: corrumpendorum hominum, Porphyr. Hor. ep. 1, 18, 31: callidior rei militaris, Tac. hist. 2, 31 extr. (2, 32 in.): callidissimus rusticarum rerum od. rerum naturae, Col. 2, 2, 1 u. 7, 3, 12. – ζ) m. de (in betreff) u. Abl., neque de futuro satis callidus satisque prudens, Ps. Sall. de rep. 2, 1, 1. – η) m. Abl. (von, durch), homines callidi usu, Cic. Scaur. 24: acutus homo et naturā usuque callidus, Cic. de or. 1, 223: non ego naturā, nec sum tam callidus usu, Ov. her. 19 (20), 25: iuncturā callidus acri, Pers. 5, 14. – θ) m. folg. Infin., Hor. carm. 1, 10, 7 u. 3, 11, 4. Pers. 1, 118. – b) v. Lebl., klug, schlau, fein od. sinnreich od. schlau ausgedacht, schlau berechnet, amor, Ter.: nocendi artificium, Cl. Mamert.: astus, Amm. u. Apul.: audacia, Cic.: consilium, Cic.: doli, Plaut.: versutum et c. factum Solonis, Cic.: c. facundia, Sall. fr.: nimis callida iuris interpretatio, Cic.: alcis inventum c., Nep.: callidum versutumque ius, Cic.: c. liberalitas, Nep.: malitia inimici, Liv.: oratio melior et callidior, Ter.: callidissimum artificium, höchst sinnreiche Kunst, Cic.: callidissima————fraus, Apul.Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > callidus
-
4 callidus
a, um [ calleo ]1) искусный, умный, ловкий, сведущий, знающий (c. in re aliquā C, Q, alicujus rei T, Col, Amm, alicui rei T, Ap и ad aliquid Pl, C); изобретательный ( naturā nihil est callidius C)2) хитрый, лукавый (inventum Nep; c. et versutus C)
Перевод: с латинского на все языки
со всех языков на латинский- Со всех языков на:
- Латинский
- С латинского на:
- Все языки
- Английский
- Немецкий
- Русский